Op 1 april verloor Alva zijn bri(e)l. Met dit ezelsbruggetje onthouden we de datum van de Inname van Den Briel in Nederland. In de geschiedenisboeken van het Nederlands onderwijs werd het jaar 1572 gezien als het jaar 1. Namelijk het ontstaan van het huidige Nederland. En dit door de strijd van de Hollandse protestanten tegen het katholieke Spanje. Maar uit onderzoek van verschillende historici blijkt die redenering te eenzijdig te zijn. De docenten Judith Pollman en Raymond Fagel van de Universiteit van Leiden tonen met dit boek aan dat er een aantal feiten, die zich in 1572 afspeelden, onderbelicht gebleven zijn.
Zo was er niet alleen oproer in Holland, maar ook in de andere delen van de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden. Er was niet alleen de strijd tegen Filips II en hertog Alva van Spanje, maar ook de strijd tussen Nederlanders onderling. De verdeeldheid van de burgers leidde tot een burgeroorlog. Met vreselijke oorlogsmisdaden in Naarden als triest hoogtepunt.
In dit boek wordt aangetoond waarom de herinneringen van de Nederlanders zo verschillend zijn van de realiteit. In 1572 volgende de gebeurtenissen mekaar in snel tempo op. Vooral de onvoorspelbare gebeurtenissen veranderden de machtsverhoudingen voorgoed.
Het doel van de auteurs is om de wetenschappelijke kennis, die de laatste tijd vergaard is over 1572, te ontsluiten voor het brede publiek. En dat is prima gelukt. De hoeveelheid informatie is behapbaar en begrijpelijk. Er wordt aangetoond dat heel veel ruis een vertekend beeld geeft van de gebeurtenissen van bijna vijfhonderd jaar geleden. De opstand tegen hertog Alva was in feite een burgeroorlog. Verschillende groepen hadden hun eigen agenda om de macht naar zich toe te trekken. Belangroepen verdedigden hun waarden, tradities en privéleges. Katholieken, protestanten, militairen en edellieden vochten onderling een strijd uit die Nederland onherkenbaar zou veranderen.
Prima boek waardoor dit rampzalige oorlogsjaar beter begrepen wordt.