Vorige zomer verschenen in
Het Belang van Limburg, voor de derde keer, stukjes uit de oorlogsdagboeken van
Nicolaas Theelen. Telkens, bij
belangrijke herdenkingsmomenten, worden deze waardevolle getuigenissen van de
Eerste Wereldoorlog terug in de kijker gezet.
Nicolaas Theelen was een drukker en een weekbladuitgever. Onder redactie van Kamiel Mertens van de vzw
Studium Generale zijn de 18 schriftjes (die samen de oorlogsdagboeken vormen)
grondig geanalyseerd en bestudeerd. Het
resultaat van dat monnikenwerk is voorliggende uitgave van meer dan vijfhonderd
pagina’s in A3-formaat! Opvallend is dat in het dagboek niet alleen de ik-situatie
beschreven wordt maar dat Nicolaas Theelen oog heeft voor alles wat om zich
heen afspeelt. Dit getuigt van een brede
interesse en visie. Hij beschrijft de
maatschappelijke en religieuze veranderingen, de getuigenissen van familie en
vrienden, zijn blik op Tongeren en daarbuiten.
Vooral die betrokkenheid met de gemeenschap en de persoonlijke
ervaringen zijn vaak ontroerend. Elke dag schrijft hij over het oorlogsgeweld
en het kanonnengebulder dat hij hoort.
Vooral de hoge kindersterfte evenals de dood van vele streekgenoten door
de vijand treft hem diep.
Zijn blik op de omgeving,
alsof hij uit het raam kijkt in zijn woonplaats Tongeren, leert de lezer heel
wat over het leven honderd jaar geleden.
Regelmatig rapporteert hij over de prijzen van de voedingswaren op de
plaatselijke markt waar de eieren werden geteld per vierdel. De evolutie van de taal is ook duidelijk
merkbaar. Heel wat woorden van toen zijn
in onbruik geraakt. Sommige woorden vind
je wel nog terug in het plaatselijk dialect.
Heel wat gebruiken van toen zijn nu zo goed als verdwenen zoals het
nieuwjaarwensen bij alle familieleden en alle geburen, het ‘lof’ op de
zondagnamiddag in de kerk en de jaarlijkse paardenmarkten.
Regelmatig geeft Kamiel
Mertens extra duiding bij de teksten zoals woordgebruik, persoonsgegevens,
historische feiten, correcties en reflecties.
In de bijlagen bevinden zich een fotoselectie, de bibliografie van en
over Nicolaas Theelen, een bibliografie over de Eerste Wereldoorlog, een
summiere kalender ter oriëntatie en de belangrijkste data in de geschiedenis
van Concentra nv.
Studium Generale verdient
een grote pluim met deze prima uitgave!!